TY - JOUR ID - 40256 TI - هویت‌شناسی مولوی و ارشادی از طریق نمونه‌کاوی JO - فقه و اصول JA - JFIQH LA - fa SN - 2008-9139 AU - فرزانه, حسین AD - استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 54 IS - 3 SP - 143 EP - 164 KW - امر ارشادی KW - امر مولوی KW - مولویت KW - مصلحت KW - مفسده DO - 10.22067/jfiqh.2021.62651.0 N2 - تفکیک اوامر مولوی از ارشادی ضرورتی انکارناپذیر و تأثیرگذار در استنباط فقهی است. در این جستار، از طریق نمونه‌کاوی در مثال‌های مشهور امر ارشادی و نیز مقایسهٔ سه گونه از اوامر شرعی، یعنی ارشادی و مولوی استحبابی و مولوی طریقی، به مؤلفه‌های اصلی در شکل‌گیری اوامر ارشادی و مولوی می‌رسیم‌. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که عنصر محوری در اوامر مولوی، استفاده از جایگاه مولویت و شخصیتِ حقوقی مولا در تحریک عبد به سوی انجام فعل است؛ اما اوامر ارشادی در جایی معنادار است که یا اساساً مولویتی وجود ندارد یا مولا به دلایلی از مولویتش برای برانگیختن عبد استفاده نمی‌کند، بلکه برای این منظور از روش‌های دیگری همچون بیانِ مصالح و مفاسد بهره می‌برد. در هر صورت مولا در هر نوع از اوامر، واقعاً طالبِ انجام یا ترک فعل توسط عبد است و فقط شیوه و ابزار تحریک متفاوت است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که مصلحتِ مستقل داشتن، ترتّب ثواب، فقدان عقاب، مرتبط‌بودن به امور دنیوی یا اخروی، وجودِ طلب حقیقی یا صوری، وجود یا عدم حکمِ مستقلِ عقلی، تأسیسی یا تأکیدی‌بودن و... هیچ‌یک ملاکی جامع و مانع در تمایز ارشادیات از اوامر مولوی نیست. UR - https://jfiqh.um.ac.ir/article_40256.html L1 - https://jfiqh.um.ac.ir/article_40256_7bd79474faf78c30727ac1496b0a806a.pdf ER -