تنقیح مناط، عبارت است از خالص کردن و منقح کردن علت و مناط حکم از اوصاف و خصوصیات زائد همراه حکم و تعمیم آن به هر مورد برخوردار از ویژگی مشترک. تنقیح مناط، نخستین بار در سدۀ پنجم توسط اهل سنت مطرح شد و بعدها در سدۀ هفتم به طور صریح و رسمی، در بین شیعه مطرح گشت. (اگر چه پیش از آن نیز رویکردهایی غیر صریح به آن صورت گرفته بود). این روش بعد از آن نیز کم و بیش مورد توجه فقها بوده و به آن استناد جسته و در موردش سخن رانده‌اند. در این مقاله چگونگی رویکرد فقیهان از آغاز تا به امروز در آراء و نظریات و در عمل و استنادات، در ادوار مختلف، مورد تحلیل و تبیین قرار گرفته و در نتیجۀ آن مشخص می‌شود که جز یکی از فقها، به دلیلی قابل توجیه، هیچ کس به کلی با حجیت تنقیح مناط مخالف نیست و تقریباً همه حجیت تنقیح مناط قطعی را می‌پذیرند و تنها تنی چند از بزرگان، حجیت آن را در احکام غیر تعبدی محدود کرده‌اند؛ اگر چه که از طرف دیگر، عموم فقهای امامیه با حجیت تنقیح مناط ظنی مخالفند و تنها بعضی از اعلام امامیه، تنقیح مناط ظنی مستند به لفظ و بعض دیگر تنقیح مناط اطمینانی را معتبر دانسته‌اند.
ملکی, فائزه, حائری, محمد حسن, & فخلعی, محمد تقی. (1391). پژوهشی در سیر تاریخی تنقیح مناط در فقه امامیه. فقه و اصول, 44(4), -. doi: 10.22067/fiqh.v0i0.10925
MLA
فائزه ملکی; محمد حسن حائری; محمد تقی فخلعی. "پژوهشی در سیر تاریخی تنقیح مناط در فقه امامیه", فقه و اصول, 44, 4, 1391, -. doi: 10.22067/fiqh.v0i0.10925
HARVARD
ملکی, فائزه, حائری, محمد حسن, فخلعی, محمد تقی. (1391). 'پژوهشی در سیر تاریخی تنقیح مناط در فقه امامیه', فقه و اصول, 44(4), pp. -. doi: 10.22067/fiqh.v0i0.10925
VANCOUVER
ملکی, فائزه, حائری, محمد حسن, فخلعی, محمد تقی. پژوهشی در سیر تاریخی تنقیح مناط در فقه امامیه. فقه و اصول, 1391; 44(4): -. doi: 10.22067/fiqh.v0i0.10925
)
ارسال نظر در مورد این مقاله