The Change of Relation and its Validity to Resolve the Contradiction of Proofs

Document Type : Research Article

Authors

Yasuj University

Abstract

  One of the significant topics of contradiction of proofs in the science of Usul Al-Fiqh is the change of relation i.e. where established contradiction occurs among more than two proofs. After two proofs are restricted (takhsis) or qualified (taqhyid), the relation of one of them to the third proof is observed and by the third proof, their relation is converted from stable contradiction into unstable contradiction. Through analyzing the authority of change of relation, the authors have attempted to study those contradictions of proofs which consist of contradiction among more than two proofs and lead to the application of change of relation. In addition, given the different instances of change of relation (according to the opinions of later and earlier jurists), the arguments of opponents and advocators of change of relation as well as instances of application of change of relation in hadiths are analyzed and finally, it is indicated that change of relation is of authority in a number of cases while it lacks authority in others.

Keywords


قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
ابن بابویه، محمّد بن علی، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1413 ق.
اراکی، محمد علی، اصول الفقه، قم، موسسه در راه حق، 1375.
اصفهانی، محمد حسین، نهایه الدرایه، بیروت، موسسه آل البیت (ع) لاحیاء التراث، 1361 ق.
امامی خوانساری، محمد، تسدید القواعد فی حاشیه الفرائد، تهران، نشر القوانینی، 1400 ق.
انصاری، مرتضی بن محمد امین، الرسائل (فرائد الاصول)، قم، انتشارات علامه، 136۹.
ایروانی، باقر، الحلقه الثالثه فی اسلوبها الثانی، سعید بن جبیر، قم، 1382.
آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، کفایه الاصول، قم، موسسه آل البیت (ع)، 1409 ق.
آشتیانی، محمد حسن، بحر الفوائد فی شرح الفرائد، بیروت، موسسه التاریخ العربی 131۹ ق.
آقا بزرگ طهرانی، محمد حسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۰۳ ق.
آملی، محمد تقی، منتهی الوصول الی غوامض کفایه الاصول، تهران، چاپخانه فردوسی، 1390 ق.
آملی، هاشم، مجمع الافکار و مطرح الانظار، قم، المطبعه العلمیه، 1395 ق.
بحر العلوم، محمد، بلغه الفقیه، تهران، منشورات مکتبة الصادق، 1403 ق.
بروجردی، حسین، جامع أحادیث الشیعه، تهران، فرهنگ سبز، 1429 ق.
تبریزی، موسی، اوثق ‌الوسائل فی شرح الرسائل، قم، انتشارات نجفی، 1369.
جزایری، محمد جعفر، منتهی الدرایه فی توضیح الکفایه، قم، نشر الفقاهه، 1427 ق.
حایری یزدی، عبد الکریم، درر الفوائد، قم، دفتر انتشارات اسلامی، بی‌تا.
حرّ عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، 1409 ق.
حسینی، محمد باقر، تعارض ادله (تعارض در مواد قانونی، ادله اثبات دعوی و مفاد قرارداد)، آیین احمد، قم، ۱۳۸۸.
حکیم، محمد سعید، المحکم فی اصول الفقه، قم، موسسه المنار، 1414 ق.
خمینی، روح الله، انوار الهدایه فی التعلیقه علی الکفایه، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، 1373.
خویی، ابو القاسم، مصباح الاصول، قم، داوری، 1412 ق.
ذهنی تهرانی، محمد جواد، تحریر الفصول فی شرح کفایه الاصول، قم، موسسه الامام المنتظر (عج)، 1391 ق.
راغبی، محمد علی، «شیوه‌های تعارض زدائی از ادلّه استنباط با تاکید بر دیدگاه آیت الله سید عبد الاعلی سبزواری»، فصلنامه پژوهش‌های فقه و مبانی حقوق اسلامی، ش 1، 138۲، ۷۵-۹۴.
رشاد، محمد، اصول فقه، تهران، اقبال، 1367 ق.
روحانی، محمد صادق، منتقی الاصول، تحریر عبد الصاحب حکیم، قم، نشر الهادی، ۱۴۱۳ ق.
سانو، قطب مصطفی، مصطلحات اصول الفقه، بیروت، دار الفکر المعاصر، ۲۰۰۰ م.
سبحانی، جعفر، الموجز فی اصول الفقه، قم، موسسه الامام الصادق (ع)، ۱۳۷۶ ق.
سبحانی، جعفر، الوسیط فی اصول الفقه، قم، موسسه الامام الصادق (ع)، 1390 ق.
صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، قم، مجمع علمی شهید صدر، 1405 ق.
صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، قم، موسسه النشر الاسلامی، 1418 ق.
صفی پور، عبد الرحیم، منتهی الارب فی لغه العرب، بی‌جا، کتابخانه سنایی، بی‌تا.
صنقور البحرینی، محمد، المعجم الاصولی، قم، انتشارات نقش، 1426 ق.
طباطبایی قمی، تقی، آراؤنا فی اصول الفقه، قم، انتشارات مفید، 1371.
طوسی، محمد بن حسن، الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران، دار الکتب الإسلامیه، 1390ق.
طوسی، محمد بن حسن ، تهذیب الأحکام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1407 ق.
عراقی، ضیاء الدین، نهایه الافکار، قم، موسسه نشر اسلامی، ۱۴۰۵ ق.
فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، الوافی، اصفهان، مکتبة الامام امیرالمؤمنین (ع)، 1406 ق.
کرمی، محمد، طریق الوصول الی کفایه الاصول، قم، المطبعه العلمیه، ۱۳۸۶ ق.
کلینی، محمد بن یعقوب، اصول الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، 1407 ق.
محقق حلّى، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، محقق: عبد الحسین محمد علی بقال، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1408 ق.
محقق داماد، مصطفی، مباحثی از اصول فقه، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی، ۱۳۸۲.
مشکینی، علی، اصطلاحات الاصول، قم، دار الهادی للمطبوعات، 1413 ق.
مشکینی، علی ، کفایه الاصول (با حواشی مشکینی)، قم، لقمان، ۱۴۱۳ ق.
مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، 1۴03 ق.
مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، قم، نسل جوان، 1416 ق.
منسوب به امام رضا (ع)،‌ الفقه- فقه الرضا، مشهد، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، 1406 ق.
موسوی قزوینی، علی، الاجتهاد و التقلید (التعلیقة علی معالم الأصول)، محقق: سید علی علوی قزوینی، قم، انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1427 ق.
نایینی، محمد حسین، اجود التقریرات، قم، موسسه مطبوعاتی دینی، 1369.
نایینی، محمد حسین، فوائد الاصول، قم، جامعه المدرسین، 1376 ق.
نراقی، مولی احمد بن محمد مهدی، عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام و مهمات مسائل الحلال و الحرام، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1417 ق.
هاشمی خانعباسعلی، علی، «تعارض ادلّه و قواعد رفع آن»، نشریه فقه و تاریخ تمدن ملل اسلامی، ش 25، 1389، ۶۷-۱۰۴.
هاشمی، محمود، تعارض الادلّه الشرعیه (تقریرات درس آیة اللّه صدر)، بیروت، دارالکتاب اللبنانی، 1975 م.
CAPTCHA Image