Study of Muḥaqqiq Isfahānī’s Viewpoint on Ownership, Right, and Decree

Document Type : Research Article

Authors

• Jalīl Qanavātī ¹
• Hossein Javar ²
• Mahshīd Ja‘farī Harandī ³

¹ Associate Professor, University of Tehran (Qom Campus)

² Assistant Professor of Hazrat Masoumeh University (peace be upon her) and member of the Scientific Council of the Fiqh and Law Department of Bagheral Uloom Research Institute (peace be upon her).

³ Doctoral student of private law, Mofid University

10.22067/fiqh.v0i0.13050

Abstract

The ownership that involves transactions and barters is subject to the validity of the intellectuals and the lawmaker, which is created by hypothetical (i‘tibārī) existence and can somehow be called a hypothetical relation for whose validity the existence of local convention is sufficient; therefore, ownership is neither among the categorical accidents, the existence of whose subjects is necessary in the outer world, nor like the mental conventions that resembles the concepts whose accidents and qualification are mental. Right (ḥaqq) is a specific capability that sometimes applies to physical goods (‘ayn), sometimes to the contract, and sometimes to the person; such as the right of delimitation (taḥjīr), the right of option (khiyār), and the right of retaliation (qiṣāṣ). The object of right is in all cases an action that involves the physical goods, or person, or contract; whereas, property is a possession or domination
that in reality involves the very physical good, or benefit, or action. Therefore, since the property is essential for absolute domination and the right is regarded as a special credit in some specific appropriations, the right cannot be considered as the property itself; and, furthermore, since property is by nature a simple issue and non-gradational, the right cannot be considered as a degree of the property. Besides, in some rights, including the right of delimitation and the right of specification (ikhtiṣāṣ), ownership is essentially out of question. Given its specifications, right is principally conveyable, relinquishable, transferable to inheritance except in cases in which a specific reason prohibits all or a part of appropriations and everything that is in nature characterized by right is apt to relinquish, otherwise it is regarded as a decree, in which case it is not relinquished except by compliance with decree or denial of the subject. Since evidences for transactions stand as enforcement of legal means, if in cases of doubt, there is certainty about transferability and doubt in deterrence or conditionality is the specific cause, the generality of the evidence of condition or amicable settlement (ṣulḥ) would be executed; and if doubt is in the transferability itself, the principle is the non-acceptance of transference.

Keywords

• ownership
• accidental categories
• mental categories
• validity
• right
• decree
• relinquishment (isqāṭ)

---

References

اصفهانی، محمدحسین، حاشیةالمکاسب، دارالمصطفی­لإحیاء التراث، قم:1418 ق.

اصفهانى، محمد حسین کمپانى، رسالة فی تحقیق الحق و الحکم، در یک جلد، قم: أنوار الهدى، اول، 1418ق

امام خمینی، سید روح الله، مناهج­الأصول، تهران:مؤسسه­ی تنظیم و نشر آثار امام خمینی (قدس سره)، 1378.

امام خمینی، سید روح اللّه موسوى، القواعد الفقهیة و الاجتهاد و التقلید (تهذیب الأصول)، ج 1( 2 جلدی)، قم: دار الفکر - کتابفروشى اسماعیلیان، 1382 ق

امام خمینی، سید روح الله، کتاب­البیع، تهران: مؤسسه­ی تنظیم و نشر آثار امام خمینی (قدس سره)، بی تا.

أنصاری، مرتضی­ بن محمد، ‌فرائدالأصول، قم: انتشارات مصطفوی، ‌1374.

انصارى، مرتضى بن محمد، کتاب المکاسب ج 3، (دوره 6 جلدی)، قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى، 1415 ق

تفضّلی، تقی، «تحقیق و بررسی درباره­ی معنی و مفهوم کلمه­ی حقّ»، مقالات و بررسی‌ها، شماره­ی 22-21.1354، صص 116-139

جزائرى، سید محمد جعفر مروج، هدى الطالب فی شرح المکاسب، ج 1(دوره 7 جلدی)، قم: مؤسسة دار الکتاب، 1416 ه‍ ق

حائرى، سیدکاظم، فقه­العقود، ج 2، قم: مجمع­الفکرالإسلامی،1423 ق.

حسین­آبادی جرقوئینی، محمدرضا، رسالة فی المعاملة و الأختلاف بین المتعاقدین، اّل میثم تمار، قم:1423 ق.

حسینی شاهرودی، سید علی، محاضرات فی الفقه الجعفری، المکاسب المحرمه، تقریرات ابحاث ابی القاسم الخویی، ج 2، الطبعه الاولی، قم: دارالکتب الاسلامیه، 1409 ق.  

حکمت­ نیا، محمود، فلسفه­ی نظام حقوق زن، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و ‌‌اندیشه­ی اسلامی، 1390.

حکیم، محسن، نهج الفقاهه، ج 1، قم: دارالفقه، 1378.

 خویی، سیدابوالقاسم، مصباح­الفقاهه، ج 2، به کوشش محمدعلی توحیدی، قم: مؤسسه­ی انصاریان، بی تا.

خویی، سید ابوالقاسم، مصباح الفقاهه، محمد علی توحیدی، ج 2، قم: مؤسسه انصاریان،1417 ق.

روحانی، محمد صادق، منهاج الفقاهه، التعلیق علی مکاسب الشیخ الاعظم، ج 3، چاپ چهارم، قم: العلمیه، 1418 ق.

سهرودی، شهاب الدین یحیی، المشارع والمطارحات، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1373.

شیرازی، صدرالدین محمد بن­ ابراهیم، الحکمةالمتعالیة فی الأسفارالعقلیةالأربعة، بیروت: دارإحیاءالتراث، 1419 ق.

صفایی، سیدحسین، قاسم­زاده، اشخاص و محجورین، تهران: انتشارات سمت،1377.

طباطبایی یزدی، حاشیه کتاب مکاسب، قم: دارالعلم، 1376.

قنواتی، جلیل، «بررسی تطبیقی زمان انتقال مالکیت»، مجله­ی اندیشه­های حقوقی، شماره­ی 5، سال 1382،29ـ61.

قنواتی، جلیل، وحدتی­ شبیری، سیدحسن، عبدی ­پور، ابراهیم، حقوق قراردادها در فقه امامیه، سید مصطفی محقق داماد، تهران: انتشارات سمت،1379.  

گرجی، ابوالقاسم، «مشروعیت حقّ و حُکم آن با تأکید بر حقّ معنوی»، مجله­ی دانشکده­ی حقوق و علوم سیاسی تهران: مهر 1372.ص 121-128.

گرجی، ابوالقاسم، «حقّ و حُکم و فرق میان آن­ها»، فصلنامه­ی مطالعات حقوقی و قضایی، بهار 1364، شماره 1، صص 29-38

گیلانى، نجفى، میرزا حبیب الله رشتى، التعلیقة على مکاسب الشیخ الأنصاری (للمیرزا حبیب الله)، قم: مجمع الذخائر الإسلامیة، 1316  ق.

مروّج­جزائری، سیدمحمدجعفر، نظرة فی الحقوق، أحکامها و أقسامها، قم: بی تا.

مشکینی، علی، مصطلحات­الفقه، قم: مؤسسة­النشر­الإسلامی، 1413 ق.

نائینی، محمد حسن، منیه الطالب، قم: مؤسسه نشر اسلامی، 1418 ق.

یزدى، سید محمد کاظم طباطبایى، حاشیة المکاسب، ج‌1، قم: مؤسسه اسماعیلیان، 1410 ق