The quiddity of certitude (Qat) and its implications in the appearances area of Usul al-Fiqh

Document Type : Research Article

Authors

• Mohammad Hossein Ansari Haghighi ¹
• Hossein Nasseri Moghaddam ²
• Mohammad Sadegh Elmi Sola ²

¹ Islamic Azad University, Shiraz Branch

² Ferdowsi University of Mashhad

10.22067/jfu.v51i4.20221

Abstract

The Usulis who came after Seikh Ansari, by dividing the duty-bound conditions into three, have discussed topics of authority in three fields of certitude (Qat), conjecture (Zann) and doubt (Shakk). Their selected opinion with regard to certitude has constituted their basics in the two other fields and affected them. One of the above said opinions concerns the quiddity of certitude. According to the viewpoint of some new Usulis, the appearance of a word denotes the speaker’s purpose and the origin of appearance is the usage intention. Accordingly, the appearance of a word in the mind of addressee or other hearer is realized thorough acknowledgement of the speaker’s purpose and its origin is rational principles. Considering these principles as rational leads to considering acknowledgment and denotation of appearance as definite. Considering denotation of appearances as definite has implications. For instance, the appearances by exiting the scope of al-Amarat al-Zanniya and entering the realm of definite proofs acquire inherent authority and exit by their nature the area of proofs which prohibit acting without knowledge. Therefore, it may be claimed that not only the authority of appearances is the requirement of the primary principle but also acting on the basis of appearances may not be deterred by the lawgiver.

Keywords

• قطع
• علم
• ظن
• حجیت
• ظواهر الفاظ

---

References

آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایة الاصول، قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث، چاپ اول، 1409ق.

آشتیانی، محمّد حسن، بحر الفوائد فی شرح الفرائد، بی‌جا، بی‌تا.

استرآبادی، محمد امین بن محمدشریف، الفوائد المدنیّة و الشّواهد المکّیّه، قم، مؤسّسة النشر الإسلامی، چاپ اوّل، 1424ق.

اصفهانی، محمدحسین، نهایة الدرایة، قم، انتشارات سیّد الشهداء، چاپ اوّل، 1374.

جوهری، اسماعیل ابن حماد، الصحاح فی اللّغه، بیروت، دارالعلم للملایین، چاپ چهارم، 1407 ق .

حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشّیعه، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ پنجم، 1403 ق، 1983 م.

خمینی، روح الله، انوار الهدایه، تهران، موسّسه تنظیم ونشر آثار امام خمینی، چاپ اوّل، 1413ق – 1372.

خوئی، ابوالقاسم، مصباح الاصول، مقرر: بهسودی، محمّد سرور، قم، مکتبة الداوری، چاپ پنجم، 1417 ق.

روحانی، صادق، منتقی الاصول، قم، چاپخانه الهادی، چاپ دوم، 1416ق.

سبحانی، جعفر، الوسیط فی اصول الفقه، مؤسسه الامام الصّادق علیه السلام، چاپ دوم، 1426 ق- 1384.

سبحانی، جعفر ، رساله فی التحسین و التقبیح العقلیّین، قم، مؤسسه الامام الصادق، چاپ اول، 1420ق.

سیدمرتضی (علم‌الهدی)، علی بن حسین، الذّریعه الی اصول الفقه، تحقیق ابوالقاسم گرجی، تصحیح وتقدیم و تعلیق: ابوالقاسم گرجی، چاپخانه دانشگاه تهران، 1346.

سیستانی، علی، الرافد فی اصول الفقه، تقریر سید منیر ‌قطیفی، دفتر آیة الله العظمی سید علی سیستانی، چاپ اوّل، 1414 ق.

صاحب معالم، حسن بن زین الدین، معالم الدین و ملاذ المجتهدین، قم، مؤسّسة النّشر الإسلامی، بی‌تا.

صدر، محمّد باقر، المعالم الجدیده، تهران، مکتبة النجاح، چاپ دوم، 1395 ق- 1975 م.

طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، اعاده عادل محمود، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ دوم، 1408 ق- 1367.

طوسی، محمّد بن حسن، العدّه فی اصول الفقه، تحقیق: محمد رضا الأنصاری القمی، قم،چاپخانه ستاره، چاپ اوّل، 1417 ق- 1376.

علّامه حلّی، حسن بن یوسف، مبادئ الوصول ‌الی ‌علم‌ الاصول، تعلیق وتحقیق: عبد الحسین محمد علی البقال، قم، مرکز نشر دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ سوم، 1404 ق.

عیّاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیّاشی، تحقیق: سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، المکتبه العلمیّه الاسلامیّه، بی‌تا.

فیروزآبادی، مرتضی، عنایة الأصول فی شرح کفایة الأصول، قم، منشورات الفیروزآبادی، چاپ هفتم، 1385 – 1386.

قمی، ابوالقاسم، قوانین الاصول، تهران، انتشارات علمیّه اسلامیّه، بی‌تا.

محقّق حلّی، جعفر بن حسن، معارج الأصول، تحقیق: إعداد: محمد حسین الرضوی، قم، مؤسسة آل البیت (ع)، چاپ اول، 1403 ق. مرتضی زبیدی، محمد بن محمد، تاج العروس، بیروت، دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع، 1414 ق- 1994م.

مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ چهارم، 1370.

مظفر، محمد رضا ، المنطق، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، بی‌تا.

ملکی اصفهانی، مجتبی، فرهنگ اصطلاحات اصول، چاپ اوّل، انتشارات عالمه، 1381.

نائینی، محمدحسین، فوائد الاصول، مقرر: کاظمی خراسانی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1404ق.