نظارت فقه امامیه بر فقه اهل سنت و تاثیر آن در استنباط

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علیرضا انصاری
• علی نوروزی

دانش پژوه سطح چهار حوزه علمیه قم؛ بخش خارج مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام

10.22067/jfiqh.2025.90806.1875

چکیده

روایات اهل بیت علیهم السلام و همچنین دلالت سکوتی ایشان از منابع مهمّ کشف احکام شرعی به شمار می رود. فضای صدور و جو حاکم آن عصر، در فهم مراد جدی ایشان تأثیر بسزایی دارد و ممکن است از خطاب واحد در دو عصر دو مضمون متفاوت برداشت شود و سکوت اهل بیت علیهم السلام تنها در فضایی خاص رضایت ایشان را افاده نماید.

جو فقهی اهل سنّت از مهمّ ترین نکات تطبیقی فضای صدور به شمار می رود و ظهور و بروز این نکته و توجّه به آن از زمان آیت الله بروجردی و محقّق داماد شکل گرفته است و دلالت روایات و دلالت سکوتی اهل بیت علیهم السلام را تحت الشعاع قرار داده و در فروعات فقهی متعدّدی نظرات نوینی ارائه شده است. در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی بعد از تبیین صحیح از نظریه نظارت، نقش جو فقهی عامّه در فهم صحیح از روایات تحت عناوینی از قبیل انصراف خطاب، الغاء خصوصیّت و اصطیاد عنوان عامّ، فهم حکم تکلیفی یا وضعی و امر عقیب توهّم حظر مورد بررسی قرار گرفته و همچنین امکان حجیّت سیره متشرّعه عامّه در امور محلّ ابتلاء و پر اهمیّت و مقدّمات استدلال به آن تبیین شده است.

کلیدواژه‌ها

• "؛ نظریّه نظارت"؛ فضای صدور"؛
• "؛ فقه تطبیقی"؛ تعلیقه بودن روایات شیعه بر عامّه"؛
• "؛ سیره متشرّعه عامّه"

موضوعات

• اصول فقه

---