Explaining the position of the jurisprudential rule of la-haraj ( the fall of unbearable hard task according to habit) in Islamic urban planning

Document Type : Original Article

Author

Assistant Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Tabriz University of Islamic Arts, Tabriz, Iran

Abstract

The rule of la-haraj is one of the facilitative jurisprudence rules in Islamic jurisprudence and one of its practical fields is urban life issues. Harassment and hardship in the city can manifest in physical, mental, social and financial forms. The study of this rule in urban life includes issues such as  difficulty in commuting due to long distances, lack of pedestrian orientation, traffic disruption, lack of public transportation, difficulty of using spaces for disabled people, noise pollution, congestion, urban floods. The results of the research show that in the Islamic city, the ground for the implementation of divine commandments should be provided and the planning and measures should provide the comfort and peace of Muslims. In the Islamic city, urban problems should be anticipated and taken into account in the process of urban planning, design and management. The application of this rule can have results in facilitating commuting, especially for the underprivileged, the efficiency and comfort of using urban furniture, transit spaces, access and stopping, etc. Also, the ease and well-being mentioned should be a specific achievement for all ages, social groups such as women, children, elderly, etc.

Keywords

Main Subjects


قرآن کریم، ترجمهٔ محمدمهدی فولادوند
احمدزاده، عبدالمطلب و دیگران، «کاربرد قواعد فقهی (نظیر قاعدۀ نفی حرج و قاعدۀ غرور) در عصر ارتباطات»، فصلنامۀ علوم خبری، س4، ش14، 1394، صص117تا150.
بجنوردی، حسن، القواعد الفقهیة، قم: اسماعیلیان، بی‌تا.
تابنده، زهرا، «بررسی قاعدۀ عسروحرج از دیدگاه قرآن و حدیث»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد علوم قرآنی، تهران: دانشکدۀ اصول‌الدین تهران، 1390.
جزایری، سیدحمید؛ محمد عشایری منفرد، «قلمرو مصلحت و عدالت در تزاحم احکام و حقوق زنان»، فصلنامۀ مطالعات راهبردی زنان، س14، ش54، 1390، صص7تا58.
حر عاملى، محمدبن‌حسن، وسائل الشیعة، قم: مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام، 1409ق.
شریف الرضی، محمدبن‌حسین، نهج‌البلاغه، ترجمهٔ محمد دشتی، چاپ‌اول، تهران: سنا، 1388.
راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد، مفردات ألفاظ القرآن، لبنان: دار العلم، 1412ق.
شاهین‌فرد، خاطره و دیگران، «شمول‌پذیری قاعدۀ لاحرج نسبت به حرج‌های غیر‌جسمانی و پیامد‌های فقهی آن»، نشریۀ فقه پزشکی، س8، ش26 و 27، پاییز و زمستان 1395، صص225تا261.
شاهین‌فرد، خاطره و دیگران، «گسترۀ مفهومی قاعدۀ نفی عسروحرج در ابواب فقهی و نسبت آن با واژه‌های مشابه»، مبانى فقهى حقوق اسلامى، س10، ش20، پاییز و زمستان 1396، صص43تا67.
علوی گنابادی، سیدجعفر؛ علی‌اکبر حبیبی مهر، «کاوشی در حلّ نسبتِ تعارض‌نمایی قاعدۀ الحرج با اعمال حرجی اسلام پاسخ‌ها و تحلیل‌ها»، نشریۀ فقه و اصول، س52، ش 3، 1399، صص73تا91.
کلینی، محمدبن‌یعقوب، اصول کافی، ترجمهٔ سیدجواد مصطفوی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اهل بیت علیه السلام، 1363.
محسنی، رضاعلی، «اولویت‌بندی آسیب‌ها و مسائل شهری در ایران: مطالعۀ موردی شهر گرگان»، پژوهش‌نامۀ علوم اجتماعی، س3، ش3، 1388، صص23تا42.
محقق داماد، مصطفی، قواعد فقهی، چاپ‌دوازدهم، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، 1406ق.
مطهری، مرتضی، اسلام و نیاز‌های زمان، ج2، تهران: صدرا، 1391.
مکارم شیرازی، ناصر، القواعد الفقهیة، چاپ‌چهارم، قم: مدرسۀ امام علی‌بن‌ابیطالب، 1016 ق.
موسوی، سیدابراهیم، «قاعدۀ نفی عسروحرج»، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی حقوقی و قضایی دادگستری، س65، ش34، 1380، صص33تا50.
نراقى، احمدبن‌محمدمهدی، عوائد الایام فی بیان قواعد الاحکام، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى، 1417ق.
نقره‌کار، عبدالحمید، درآمدی بر هویت اسلامی در معماری و شهرسازی، چاپ‌اول، بی‌جا: وزارت راه و شهرسازی، 1387.
 
 
CAPTCHA Image