Party and Partisanship in Islamic Thought

Document Type : Research Article

Author

Assistant Professor, Faculty of Law and Political Sciences, Shiraz University

Abstract

Party and partisanship, in modern meaning, are new phenomena and, from the jurisprudence point of view, newly-emerged issues in Shī‘a community and culture. In religious thought, there are ambiguities, uncertainties and sometimes varied and even conflicting viewpoints concerning their acceptance or rejection.
In elucidation of partisanship in Islamic thought, it is either attempted to seek for its equivalent in the Qur'an and ḥadīth sources, the sīra of the Infallible Imams and the early history of Islam, or to regard party and partisanship as modern and newly-arisen issues and according to their positive and intellectual functions and due to the concomitance of religious law with intellect, to issue legitimacy license for this modern political phenomenon. Considering these two methodological frameworks – with preference of the second – the present paper first studies the status of party and partisanship in the Qur'an, and then discusses the viewpoints and arguments of the proponents and opponents of the religious legitimacy of partisanship and endorses the "moderate consent" viewpoint.

Keywords


ابن ابی عاصم، عمرو، کتاب السنّة، بیروت، المکتب الاسلامی، 1416.
ابو فارس، محمد عبد القادر، التعددیة فی ظلّ الدولة الاسلامیة، لبنان، الریان، 1994م.
اصفهانی، راغب، معجم المفردات لالفاظ القرآن، تهران، المکتبه المرتضویه، 1362.
ایازی، سید محمد علی ، «مقدمه ای بر شناخت جایگاه تحزّب در اسلام» (مندرج در تحزّب و توسعه سیاسی، کتاب سوم: اسلام و تحزّب، تهران، انتشارات همشهری، زمستان 1378.
ایوبی ، حجت الله ، پیدایی و پایایی احزاب سیاسی در غرب، تهران، سروش، 1379.
البنّاء، حسن، مکتوبات الامام الشهید حسن البناء، اسکندریة، دارالدعوة، بی تا.
الحر العاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعة، ج 11، بیروت، دار الحیاء التراث العربی،
بی تا.
خسروپناه، عبدالحسین، «جایگاه احزاب در حکومت ولایی»، (مندرج در تحزّب و توسعه سیاسی، کتاب سوم،پیشین).
روحانی، محمد، المعجم الإحصایی لالفاظ القران کریم، فرهنگ آماری کلمات قران کریم، جلد دوم، مشهد، مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی، 1366،
سجّادی، عبدالقیوم، «مبانی فقهی تحزّب در السلام»، (مندرج در؛ تحزّب و توسعه سیاسی، کتاب سوم، ،پیشین).
شیرازی، سیّد محمّد، الفقه السیاسی فی الاسلام، قم، مطبعه رضایی، 1403 ق.
الصاوی، صالح، التعددیة فی الدولة الاسلامیة، قاهره، دار الاعلام الدولی، م1993.
صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ج اول، تهران، اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی، 1364.
طباطبایی، محمد حسین، المیزان، ج 14، قم، انتشارات اسلامی، 1368.
الطبرسی، الفضل الابن الحسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج2، تهران، بی جا، 1390 ق، 1349 ش.
طوسی ؛محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القران ،نجف ،  چاپ آخوندی ،1957 م.
العلائلی، عبدالله، برترین هدف در برترین نهاد، ج2، ترجمه سید محمد مهدی جعفری، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، 1374.
فیرحی، داود، «مبانی آزادی و حزب در مذهب شیعه»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 3 زمستان 1377.
الکلینی، محمد بن یعقوب، الاصول من الکافی، قم، دارالکتب الاسلامیة، 1365ش.
لطیفی، محمود، «عاشورا، محور سازماندهی سیاسی»، حکومت اسلامی، شماره 27، بهار 1382.
مجتهد شبستری، محمد، «امتناع مبانی فقهی و کلامی تحزّب»، (مندرج در تحزّب و
توسعه سیاسی، کتاب سوم، پیشین).
مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج2، قم، دارالکتب الاسلامیه، بی تا.
المحدث القمی، سفینة البحار، بیروت، دارالمرتضی،  بی تا.
محمدی، ری شهری، محمد، میزان الحکمة، قم، دارالحدیث، 1375ش.
مدیرشانه چی، محسن ،احزاب سیاسی ایران، تهران، مؤسسه فرهنگی رسا، 1375.
مصطفـوی، حسن، التحقیق فی کلمات القران الکریم، ج2، تهران، مرکز نشر کتاب، بی­تا.
مطبعه چی، مصطفی، تحزّب از دیدگاه یک اندیشمند مسلمان عرب (مندرج در: احزاب سیاسی در ایران، قم، بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی، 1378.
مودودی، ابوالاعلی، تئوری سیاسی اسلام، ترجمه محمد مهدی حیدرپور، تهران، انتشارات بعثت، بی تا.
واعظی، احمد، جامعه دینی، جامعه مدنی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ چهارم، 1381.
وکیلی، محمد علی، «در جایگاه و کارکردهای احزاب در نظام سیاسی، (مندرج در تحزّب توسعه سیاسی، کتاب سوم،پیشین).
CAPTCHA Image