Examining the jurisprudential ruling on the prohibition of keeping books of deviation

Document Type : Research Article

Authors

• Ali Keshavarz
• Mohammad Taghi Fakhlaee

Ferdowsi University of Mashhad

10.22067/fiqh.v47i23.27558

Abstract

The prohibition of keeping some books referred to as ‘books of deviation’ has been included in books of jurisprudence since the past to the present. The definition of deviation (and conformity) and misguidance (and
guidance) in the language of jurists is not so clear; however, when speaking about the prohibition of keeping (or of its destruction), they mean prevention from hearing (and getting informed) of other sayings; and the evidence raised in this regard also combines the two positions of hearing (and getting informed) and following, apparently based on the assumption that there is an association between hearing (and getting informed) and following, and if hearing is prevented, following will certainly be abandoned in consequence.
As a result, firstly, the claimed evidences fail to prove a mandate relating to prevention from hearing; secondly, mixing the two positions is not permitted since mere hearing does not lead to following and there is no association between them. Finally, because of the existence of the Qur’an itself as a ‘congregation of words’ scripture, leaving to humans the task of selecting and following the best among the different sayings, with no coercion in this field, and due to the existence of ‘the best of words’ (God’s word) in the Qur’an as the standard criterion, discussion of destruction of the book or of the prohibition of its literal hearing would be meaningless.

Keywords

• jurisprudential ruling
• prohibition of keeping
• book of deviation
• misguidance
• following

---

References

قرآن کریم

ابن ادریس، محمدبن احمد، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، موسسه نشر اسلامی،1410 ق.

ابن بابویه، محمد بن علی، معانی الاخبار، قم، موسسه نشر اسلامی، 1361.

ابن منظور، محمدبن مکرم، لسان العرب، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، 1416 ق.

ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر، المهذب، قم، موسسه نشر اسلامی، 1406 ق.

أبو بکر بن أبی شیبة، عبد الله بن محمد، الکتاب المصنف فی الأحادیث والآثار، الریاض، مکتبة الرشد، 1409 ق.

ابوعبید، قاسم بن سلام، غریب الحدیث، حیدر آباد- الدکن، مطبعة دائرة المعارف العثمانیة، 1384 ق.

أبو الحسن نور الدین، علی بن (سلطان) محمد، مرقاة المفاتیح شرح مشکاة المصابیح، دار الفکر، بیروت - لبنان، 1422 ق.

انصاری، مرتضی بن محمد امین، کتاب المکاسب، قم، مجمع الفکر الاسلامی، 1420 ق.

ایروانی، علی، حاشیة کتاب المکاسب، قم، دارذوی القربی، 1421 ق.

بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهره، قم، موسسه نشر اسلامی، 1363.

خویی، ابوالقاسم، مصباح الفقاهه، قم، انتشارات داوری، 1377.

راشد الأزدی، معمر بن أبی عمرو، الجامع، المجلس العلمی بباکستان، توزیع المکتب الإسلامی ببیروت، 1403 ق.

روحانی، محمدصادق، فقه الصادق، قم، موسسه دارالکتاب، 1412 ق.

روحانی، محمدصادق، منهاج الفقاهه، قم، چاپخانه علمیه، 1376.

سلار دیلمی، حمزه بن عبدالعزیز، المراسم العلویة فی الاحکام النبویه، قم، ناشر معونت فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت (ع)، 1414 ق.

شهید اول، محمد بن مکی، اللمعه الدمشقیه، قم، منشورات دارالفکر، 1411 ق.

شهید ثانی، زین الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیه، قم، مکتبه الداوری، 1410 ق.

شهید ثانی، زین الدین بن علی، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، قم، موسسه معارف الاسلامیه، 1413 ق.

صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر، جواهر لکلام فی شرح شرائع الاسلام، طهران، دارالکتب الاسلامیه، 1367.

طباطبایی کربلایی، علی بن محمد علی، ریاض المسائل فی بیان الاحکام الشرع بالدلائل، قم، موسسه نشر اسلامی، 1412 ق.

طوسی، محمد بن حسن، النهایه، قم، انتشارات قدس محمدی، بی‌تا.

عاملی غروی، جواد بن محمد، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامه، قم، موسسه نشر اسلامی، 1419 ق.

عبد الرزاق الصنعانی، أبو بکر، المصنف، هند، المجلس العلمی، 1403 ق.

علامه حلی، حسن بن یوسف، ارشاد الاذهان الی احکام الایمان، قم، موسسه نشر اسلامی، 1410 ق.

علامه حلی، حسن بن یوسف، تحریر الاحکام الشرعیة علی مذهب الامامیه، قم، موسسه امام صادق (ع)، 1420 ق.

علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، قم، موسسه آل البیت لاحیاءالتراث، 1414 ق.

علامه حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد، مجمع البحوث الاسلامیه، 1412 ق.

علامه حلی، حسن بن یوسف، نهایة الاحکام فی معرفه الاحکام، قم، موسسه اسماعیلیان، 1410 ق.

کلینی، محمدبن یعقوب، الکافی، طهران، دارالکتب الاسلامیه، 1363.

محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال والحرام، تهران، انتشارات استقلال، 1409 ق.

محقق کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، موسسه آل البیت لاحیاء التراث، 1408 ق.

محقق سبزواری، محمدباقربن محمدمومن، کفایة الاحکام، قم، موسسه نشر اسلامی، 1423 ق.

مفید، محمد بن محمد، المقنعه، قم، موسسه نشر اسلامی، 1410 ق.

مقدس اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، قم، منشورات جامعه مدرسین، بی‌تا.

منتظری، حسینعلی، دراسات فی المکاسب المحرمه، قم، نشر تفکر، 1415 ق.

موسوی خوانساری، احمد، جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، طهران، مکتبه الصدوق، 1355.

نراقی، احمد بن محمد مهدی، مستند الشیعة فی احکام الشریعه، قم، موسسه آل البیت لاحیاءالتراث، 1415 ق.

یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم، حاشیة المکاسب، قم، موسسه اسماعیلیان، 1378.