بیع شرط، ساز و کاری مشروع برای رهن مستغلات

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

فردوسی مشهد

چکیده

نوشتار حاضر، با عنایت به ضرورت بررسی رهن مستغلات و تصحیح شیوۀ موجود در جامعه، بیع شرط را به عنوان یکی از ساز و کارهای مشروع چنین رهنی که به هدف استرباح و نیز حلیت استیفای منافع صورت می پذیرد بررسیده است. مولف، پس از تعریف لغوی «بیع الخیار» - که در ادبیات کهن فقهی ما به جای آنچه امروزه آن را بیع شرط می نامند به کار می رفته – با اشاره به تحول معنایی این ادبیات از بیع خیار به بیع شرط، از روشهای تصور شرط خیار و رد ثمن سخن به میان آورده، و آن گاه اشکالهای وارد بر این مقوله و سپس ادلّۀ صحت و جواز بیع خیار را فراوری نهاده، و در ادامه با نگاهی گذرا به مقولۀ بیع وفاۀ در فقه اهل سنت کوشیده است راهی به انطباق این دو مفهوم بر یکدیگر بیابد، و از این رهگذر این برداشت را بر کسی داوری نشاند که بیع شرط می تواند به عنوان ساز و کاری جایگزین برای آنچه امروزی در عرف به نام رهن مستغلات انجام می گیرد مورد توجه واقع شود.

کلیدواژه‌ها


ابن بابویه، ابوجعفر محمد بن علی بن حسین مشهور به صدوق (د. 381ق.). من لایحضره الفقیه، تصحیح و پاورقی علی اکبر غفاری، قم: جماعۀ المدرسین فی الحوزۀ العلمیه، بی ‌تا.
ابن حبان، محمد بن حبان،. صحیح ابن حبان، تحقیق انووط، شعیب، بیروت: موسسۀ الرساله، 1414ق./ 1993م.
ابن حنبل، ابوعبدالله احمد بن محمد شیبانی (164 – 241ق.). المسند؛ مصر: موسسۀ قرطبه، [بی‌تا]
ابن زهره حلبی، حمزۀ بن علی ( 511 – 585ق.). غنیۀ النزوع الی علمی الاصول و الفروع، به تحقیق ابراهیم بهادری، قم: موسسۀ الامام الصادق(ع)، 1417ق.
CAPTCHA Image