نگاهی به فقه امام علی (ع) با تأکید بر عناصر احکام حکومتی، رویکرد قضایی و شذوذات روایی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

فردوسی مشهد

چکیده

چیرگی و تضلّع امام علی (ع) به دانش خاصی محدود نیست. با این حال، نمود علمی آن حضرت در قلمرو فقه بسیار درخشنده و بارز است. روایات فقهی فراوانی از آن حضرت، میراث فقهی ما ـ و حتی اهل سنّت ـ را سیراب کرده است و فقیهان سترگی چونان ابن عباس از خرمن دانش فقه او، خوشه برگرفته‌اند.
فقه امام علی (ع) از دیرباز مورد علاقه و توجه فقه پژوهان بوده است، چه به لحاظ سنجش آن با فقه خلفای راشدین و چه از منظر آبشخور بودنش برای فقه امامان بعدی. با آن که عناصر متعدّدی در فقه امام علی (ع) نمود دارند، اما سه عنصر بیش از همه مهم و قابل بحث جلوه می‌کند: نخست، احکام حکومتی آن حضرت که با توجّه به تشکیل حکومت از جانب ایشان و اجرای برخی تصمیمات که به ظاهر با احکام اوّلی در تعارض بود، اهمیت می‌یابد. دوم داوری‌ها و قضاوت‌های آن جناب که در پاره‌ای موارد نیازمند توجیه و واشکافی است و سوم روایت‌هایی است که به ویژه از طرق عامّه به ایشان انتساب می‌یابد ولی عالمان امامی آنها را تلقّی به قبول نمی کنند

کلیدواژه‌ها


CAPTCHA Image