نگاه انتقادی به دیدگاه عدم حجیّت تقریر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید علیرضا موسوی مهر ¹
• سیدمحمدباقر قدمی ²
• رضا میهن دوست ³

¹ حوزه علمیه خراسان رضوی

² موسسه دانشوران

³ فارغ التحصیل حوزه علمیه خراسان پژوهشگر و استاد سطوح عالی حوزه علمیه خراسان رضوی دانشجوی دکتری فقه جزایی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

10.22067/jfiqh.2023.78977.1453

چکیده

بحث تقریر به مسأله سیره عقلاء، ارتباط وثیقی دارد؛ البته تقریر گاه در برابر افعال مکلفین و گاه در برابر سیره‌های عقلایی است که معصوم با آن‌ها مواجه شده است. استدلال به سیره به جهت کاربرد وسیع آن در مسائل مختلف اصولی و بسیاری از ابواب فقه مانند معاملات، مورد توجه قرار گرفته است.
اعتبار تقریر، اتّفاقی و مورد پذیرش اصولیان بوده است؛ اما برخی، در برابر این اتفاق و تسالم اصولی، قائل به نظریه عدم حجیت تقریر هستند که بر همین اساس، نظریه عدم اعتبار تقریر، در نوع خود نظریه بدیعی محسوب می‌گردد.
این نوشتار با روش کتابخانه‌ای و توصیف و تحلیل داده‌ها، در پی نقد و بررسی این نظریه است و سعی کرده است گزاره‌هایی از قبیل قبح القاء در مفسده و تفویت ملاک و نیز ادله‌ای مانند لزوم ارشاد جاهل و روایات لزوم تبلیغ شریعت و در طرف مقابل، ادله‌ای مانند روایاتِ عدم وجوبِ جواب بر امام را در نظامی هماهنگ تفسیر کند.

کلیدواژه‌ها

• تقریر معصوم
• سکوت معصوم
• سیره
• سیره عقلاء
• لزوم ردع

موضوعات

• اصول فقه

---