از تعابیر مورد استناد در کتب فقهی، اصطلاح «قضیة فی واقعة» است که دانشمندان عرصۀ فقه به اتکای آن برخی از احادیث خاص را غیر قابل استدلال دانسته‌‌اند. در لابلای کتب فقهی متقدّمان به برخی از زوایای این اصطلاح به طور اجمالی اشاره شده است. نوشتۀ حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی کوشیده است تا با مطالعۀ کتب فقهی و اصولی و جمع آوری اَسناد کتابخانه‌ای، نخست تحقیق جامعی پیرامون مفهوم، کاربرد و ثمرۀ «قضیّة فی واقعة» ارائه دهد و سپس به برخی اشتباهاتی که در مورد این اصطلاح رخ داده بپردازد. دلالت حدیث بر فعل معصوم و یا حکایت فعل توسط معصوم، عدم قصد تشریع از فعل و حکایت فعل و عدم قابلیت جمع عرفی از جمله مقوّمات «قضیّة فی واقعة» است. صدور فعل در جواب سوال راوی و اشارۀ راوی به استمرار فعل توسط معصوم از جمله قرائنی است که دلالت دارد بر اینکه فعل و یا حکایت فعل در مقام تشریع و تبیین حکم شرعی صادر شده است.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله