واکاوی حکم فقهی تحمل و ادای گواهی در جرایم حق الله محض

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدعلی محب الرحمان ¹
• علی مظهر قراملکی ²
• محمدمهدی محب الرحمان ³

¹ استادیار گروه فقه و حقوق دانشکده الهیات دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. تبریز. ایران

² استاد دانشگاه تهران

³ استادیار گروه مسائل فقهی و حقوقی، پژوهشکده فقه و حقوق، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران

10.22067/jfiqh.2022.76824.1379

چکیده

کسانی که از وقوع جرمی از جرایم حق اللهی محض، مانند جرایم منافی عفت یا شرب خمر با خبر می‌شوند چه وظیفه‌ و تکلیفی بر عهده دارند؟ آیا باید به سمت مشاهده واقعه بروند و جزئیات حادثه را مضبوط سازند یا لازم است غمض عین نموده و وقوعِ جرم را نادیده بگیرند؟ همچنین اگر به هر دلیلی چنین جرمی را مشاهده کرده‌اند، آیا باید به دنبال اثبات کردن موضوع برای مراجع قانونی برآیند یا سکوت بر آنان لازم و واجب است و یا اینکه مخیرند؟ هدف از این پژوهش، دستیابی به پاسخ روشن و مستدل فقهی برای موارد و سوالات مذکور است.

بدین منظور پژوهش پیش روی با بررسی آیات و روایات مرتبط با مساله و نظرات فقیهان، به شیوه تحلیلی - توصیفی و نقد نظریه های محتمل به این نتیجه رسیده‌ است که مواردی که با حق اشخاص مرتبط است و حق الناس شمرده می‌شود، به حکم عمومات و اطلاقات، تحمل و ادای شهادت در آنها واجب است اما مواردی که با حقوق اشخاص مرتبط نیست و حق الله محض خوانده می‌شود، تحمل شهادت واجب نبوده، بلکه مذموم است و ادای آن نیز نه تنها واجب نبوده بلکه چه بسا غیر اخلاقی و بر خلاف اموزه‌های شریعت است.

کلیدواژه‌ها

• تحمل شهادت
• ادای شهادت
• جرایم حق الله
• مشاهده واقعه
• ممنوعیت تحمل و ادای گواهی

موضوعات

• فقه جزایی

---