بیع مسترسل؛ بازپژوهی ماهیت، آثارو ارتباط سنجی با بیع به حکم یکی از متعاقدان

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نبی سبحانی ¹
• کریم کوخایی زاده ²

¹ استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه ایلام، ایلام ، ایران

² دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ، الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

10.22067/jfiqh.2024.87461.1766

چکیده

فقهاء روایات مشتمل بر واژه «مسترسل» را از جهت دلالت بر مشروعیت خیار غبن مورد بحث قرار داده‌اند اما به تحلیل مفهوم این واژه و اینکه چه ارتباطی با بیع به حکم یکی از متعاقدان دارد نپرداخته‌اند. هدف این پژوهش، تحلیل مفهوم و ماهیت مسترسل و بیان حکم آن و بررسی رابطه بین بیع مسترسل با بیع به حکم یکی از متعاقدان است. این پژوهش به روش تحلیلی - توصیفی صورت گرفته است و در مفهوم شناسی مسترسل به این نتیجه رسیده است که مسترسل کسی است که به طرف مقابلش در قیمت گذاری کالا اعتماد و اطمینان می‌کند و این واگذاری قیمت تنها قبل از عقد نیست بلکه ممکن است همزمان با عقد و یا بعد از عقد باشد لذا در فرض تعیین قیمت بعد از عقد از مصادیق بیع به حکم یکی از متعاقدان است. که نتیجه آن اثبات رابطه عموم و خصوص من وجه بودن بین بیع مسترسل با بیع به حکم یکی از متعاقدان است که با توجه صحت بیع مسترسل، بیع به حکم یکی از متعاقدان دربرخی مصادیق صحیح خواهد بود و قول به بطلان بیع به حکم یکی از متعاقدان محدود به موردی می‌شود که معیاری برای تعیین قیمت بیان نشده باشد.

کلیدواژه‌ها

• مسترسل
• ثمن
• بیع
• جهل

موضوعات

• فقه مدنی

---